Kiềm chế cảm xúc là một kỹ năng sống vô cùng quan trọng đối với trẻ từ 2 đến 12 tuổi. Đây cũng là kỹ năng cần thiết đối với phương pháp dạy dỗ con cái của các bậc phụ huynh. Nhờ những kỹ năng sống cần thiết mà trẻ có thể trau dồi được những kỹ năng tốt để ứng xử và hòa nhập với thế giới muôn màu.
Hiện nay nhiều đứa trẻ hay phản ứng theo những cảm tính cá nhân, con dễ nổi cáu và không biết kiềm chế cảm xúc. Môi trường gia đình có thể giúp con rất nhiều trong việc điều tiết cảm xúc cho con. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ đến bậc cha mẹ phương pháp dạy con kỹ năng kiềm chế cảm xúc.
1. Ghi nhãn cảm xúc
Khi một đứa trẻ không thể nói được cảm xúc của mình khi đang tức giận, đang buồn, chúng chỉ biết ném đồ vật xuống sàn và hét lên. Lúc này bố mẹ phải dạy con nhận diện được cảm xúc và hành vi phù hợp để biểu hiện tâm trạng.
Bắt đầu bằng cách dạy trẻ ghi lại những cảm xúc của mình như vui buồn, giận dữ, sợ hãi. Sau đó nói về sự khác nhau giữa cảm xúc và hành vi. Khi chắc chắn rằng trẻ đã hiểu được ý nghĩa những hành động của mình, hãy động viên trẻ biết kìm chế hoặc bộ lộ tâm trạng cho phù hợp với hoàn cảnh.
2. Trang bị cho con kỹ năng lắng nghe
Việc lắng nghe người khác một cách cẩn thận giúp thể hiện sự tôn trọng với người khác cũng như có thể giải quyết vấn đề, kiềm chế cảm xúc một cách dễ dàng hơn. Bố mẹ cần phân biệt cho con thấy sự khác biệt giữa nghe và lắng nghe. Dạy trẻ luôn có suy nghĩ câu chuyện mà người khác đang chia sẻ nó quan trọng với bản thân mình, nếu để lọt một chi tiết nào con sẽ cảm thấy hối tiếc, như vậy con sẽ tập cho mình thói quen lắng nghe câu chuyện một cách cẩn thận hơn. Việc lắng nghe giúp con xử lý tình huống tốt hơn và không dễ dàng cáu gắt khi giao tiếp.
3. Dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề
Dạy trẻ nhiều cách để giải quyết vấn đề nhưng điều quan trọng nhất là đánh giá đúng tiềm năng của trẻ, đưa ra giải pháp phù hợp trước khi bắt đầu hành động.
Ví dụ, khi trẻ đang cố gắng sửa đồ chơi hay làm bài tập mãi mà vẫn không xong, chúng dần có xu hướng cáu gắt lên và bỏ cuộc. Hãy khuyến khích trẻ động não, đưa ra nhiều giải pháp xem cái nào là khả thi nhất. Lúc nào cũng cần phải suy nghĩ trước khi hành động.
4. Cho con thấy hậu quả của việc không biết điều tiết cảm xúc
Cho con thấy hậu quả của việc mình không kiềm chế cảm xúc sẽ ảnh hưởng đến những người xung quanh như thế nào. Tuy nhiên không chỉ trích về những cơn giận của con vì đó chỉ là những cảm xúc tự nhiên của tất cả mọi người. Thay vào đó bố mẹ nên dạy con những điều con nên làm khi con cảm thấy tức giận giúp con có những cách ứng xử tích cực, sáng suốt. Phân tích cho con hiều cảm giác tức giận là do những cảm xúc tiêu cực gây nên ví dụ như sợ hãi, ghen tị, thất vọng,… để con có một tâm lý tôt nhất và con sẽ dần kiểm soát hành vi tốt hơn khi con có những cảm xúc tiêu cực.
5. Bố mẹ phải thay đổi mình và biết điều tiết cảm xúc của bản thân
Những tính cách của con không phải tự nhiên mà chúng hình thành. Trẻ học những điều đầu tiên về cuộc sống là từ bố mẹ những người thân thiết nhất với con. Muốn con kiềm chế cảm xúc tốt đầu tiên bố mẹ cũng phải thật bình tĩnh và tiết chế ở mọi nơi.
Bạn nổi nóng con sẽ nghĩ đó là hành vi đúng đắn khi không hài lòng và con sẽ bắt chước như vậy, khi bạn bình tĩnh và giải quyết tình huống theo hướng tích cực con sẽ quan sát và học theo.
6. Đặt ra quy tắc trong gia đình
Sử dụng một số quyền lực trong việc nuôi dạy con cái, tạo ra các quy tắc và giải thích rõ lý do đằng sau các điều luật này.
Ví dụ, cần đi nhẹ nõi khẽ trong nhà như trong thư viện, không được đánh nhau, không được tranh giành, tự tiện lục lọi đồ người khác. Đưa ra các hậu quả và hình phạt nếu ai không tuân thủ nguyên tắc.
7. Khuyến khích chơi nhiều thể thao
Hạn chế cho trẻ sử dụng điện thoại, khuyến khích chúng chơi thể thao, tìm kiếm những trò chơi bên ngoài và kết bạn với nhau. Các trò chơi như chạy nhảy, ném bóng, nhảy lò cò sẽ tiêu hao nhiều năng lượng thừa, giúp đầu óc tỉnh táo hơn.
Để con được phát triển đúng cách nhất ngay từ ban đầu, cha mẹ hãy tìm hiểu và cho trẻ tham gia vào các khóa học kỹ năng sống, chương trình khóa học FasTracKids cho trẻ,… Ở đây, trẻ sẽ được giáo dục bằng phương pháp sử dụng các hoạt động STEM phù hợp với thời đại hiện nay.
Theo cô Lê Thị Lan Anh – Giáo viên kỹ năng sống tại CLB Kỹ năng sống Cara