Ngay từ khi còn nhỏ, các bé cần được cha mẹ dạy cho những kỹ năng cần thiết trong việc quản lí chi tiêu. Trẻ em có được kiến thức liên quan đến tài chính đều do bố mẹ mình hay ảnh hưởng từ chính thói quen thường ngày của bố mẹ. Nhưng trên thực tế lại có rất ít cha mẹ Việt Nam dành thời gian để dạy cho trẻ những bài học tài chính đầu tiên. Tuy nhiên kỹ năng quản lý tài chính cho trẻ lại là một kỹ năng vô cùng quan trọng , vì chúng sẽ giúp trẻ hình thành thói quen sử dụng tiền một cách hợp lý và khoa học.
- Cho trẻ học tập cách bố mẹ sử dụng tiền
Hãy cho trẻ được nhìn thấy cách bố mẹ tiêu tiền vì giáo dục trực quan là phương pháp tốt giúp trẻ học hỏi nhanh hơn. Đưa trẻ đi mua sắm cùng gia đình tại các cửa hàng tạp hoá, siêu thị, cửa hàng sách… Với những món đ cần mua, bố mẹ nên nói cho con nghe tại sao chúng ta nên mua sản phẩm này. Với hai chiếc quạt điện cùng công dụng hãy phân tích cho con hiểu cái nào tốt hơn, phù hợp hơn cái nào gia đình mình cần mua. Qua đó, trẻ sẽ học hỏi được rằng không phải món đồ nào mình thích là mình mua, mà hãy mua nó vì phù hợp với nhu cầu sử dụng.
- Dạy trẻ về quy tắc 3 chiếc lọ
Hãy dần cho trẻ một khoản tiền mỗi tuần để trẻ có trách nhiệm với số tiền đó. Tuổi nhỏ thì tiền sẽ ít, trên 6 tuổi sẽ có mức tiền khác. Khi đã cho trẻ tiền thì bố mẹ sẽ tiến hành một bước quan trọng là rèn luyện kỹ năng quản lý tài chính cho trẻ kể cả với 10 – 20 nghìn. Mỗi khi có tiền hãy dạy con cách chia tiền vào 3 chiếc lọ:
- Lọ để dành (50%): trẻ sẽ để 50% số tiền con có vào lọ này, không chỉ tiết kiệm cho tương lai mà con có thể tiết kiệm để thực hiện một số ước muốn lớn hơn của con. Ví dụ như: một khoá hoc nhảy, một đôi giày con mơ ước từ lâu hay một món quà dành cho những người con yêu thương…
- Lọ chi tiêu (40%): trẻ sẽ dùng số tiền này để mua đồ dùng học tập, đồ ăn, nước uống, chi phí vui chơi cùng bạn bè…. Trẻ sẽ để 40% số tiền trẻ có vào lọ chi tiêu này.
- Lọ cho đi (10%): khoản 10% số tiền trẻ có để vào lọ chi tiêu này trẻ sẽ sử dụng để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, giúp đỡ bạn bè hay tham gia một dự án vì cộng đồng nào đó…
- Cho trẻ biết tiền từ đâu mà có
Chúng ta đã dạy trẻ cách chi tiêu, cách thiết lập quy tắc 3 chiếc lọ thì cũng cần cho trẻ hiểu tiền từ đâu mà có. Gần như đứa trẻ nào cũng hiểu đơn thuần là người lớn thì có tiền, cứ đi làm là có nhiều tiền tiêu hay đơn giản chỉ cần bố mẹ quẹt thẻ ở cây ATM là có tiền tiêu. Bố mẹ hãy cho trẻ dần dần hiểu tiền thực sự do đâu mà có. Trẻ cũng cần hiểu đôi chút công việc của bố mẹ, vì sao bố mẹ lại được trả lương, để có tiền bố mẹ cần làm những gì. Trẻ phải thật sự hiểu được tiền có được là do công sức lao động của bố mẹ, không dễ dàng mới có được, do vậy trẻ phải biết quý trọng đồng tiền không được sử dụng hoang phí.
Dạy trẻ kỹ năng quản lý tài chính là điều thật sự cần thiết đối với trẻ. Trong thời đại ngày nay, kỹ năng tài chính là một trong những kỹ năng sống cốt lõi để mỗi cá nhân có thể hòa nhập với xã hội hiện đại.
Để có thể làm chủ tương lai của mình cũng như có được sự tự chủ về tài chính, trẻ em cần được giáo dục sớm về tiền và Kỹ năng quản lý tài chính để thấm nhuần được những thái độ, thói quen tốt và cách ứng xử đúng đắn về tiền ngay từ khi còn nhỏ, từ đó hình thành nền tảng cho một tương lai tài chính thành công.
Lê Thị Lan Anh – Giáo viên kỹ năng sống Cara