Phương pháp sử dụng đòn roi như một phương cách răn đe trẻ con đã từ lâu được áp dụng bởi một số cha mẹ tại Việt Nam. Tuy nhiên, kinh nghiệm thực tế đã chứng minh rằng, việc đánh đập trẻ con không chỉ không mang lại hiệu quả mà còn có thể làm tăng sự chống đối và không nghe lời của trẻ. Thậm chí, đòn roi còn có thể ảnh hưởng vô cùng tiêu cực lên trẻ và gây những ảnh hưởng tồi tệ tùy theo độ tuổi của con.
Trẻ dưới 3 tuổi
Đây là giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình cha mẹ không nên sử dụng bạo lực với trẻ. Lý do là bởi trong giai đoạn này, mọi hành vi và hoạt động của con đều xuất phát từ nhu cầu sinh lý. Trẻ ở độ tuổi này chủ yếu tập trung vào việc ăn, ngủ và có những phản xạ tự động, một cách vô thức. Nếu cha mẹ đánh đập trẻ trong giai đoạn này, điều đó sẽ ảnh hưởng xấu tới tâm lý và sự phát triển của trẻ, và có thể gây tổn thương cho sức khỏe.
Hơn nữa, trẻ con tự nhiên có tính nhút nhát và cần được phát triển một cách toàn diện. Nếu cha mẹ sử dụng bạo lực để giáo dục trẻ, các em sẽ trở nên sợ hãi và ám ảnh. Dần dần, chúng sẽ xa lánh cha mẹ, tự kín mình lại và hình thành những tính cách khép kín và có tác động tiêu cực tới tâm lý.
Với những bé gây rối không lý do, cha mẹ không cần phải giải thích quá nhiều, mà cần cho chúng hiểu rằng việc khóc không giải quyết được vấn đề. Ngoài ra, cha mẹ có thể thể hiện sự tức giận để ngăn chặn hành vi gây rối của chúng, và khi chúng nhìn thấy điều này, chúng sẽ ngừng hành động ngay lập tức
Trẻ sau 6 tuổi
Đây là một giai đoạn quan trọng trong cuộc sống của trẻ, khi chúng đã bắt đầu hiểu được lý lẽ và phát triển lòng tự tôn sâu sắc. Chúng dễ bị tổn thương và cảm thấy tủi thân khi bị cha mẹ quát mắng hoặc đánh đập, và những kinh nghiệm này sẽ ghi sâu trong tâm trí của chúng.
Một giáo sư tâm lý từ Đại học Harvard đã tiến hành nghiên cứu với nhiều trẻ em và phát hiện rằng trí tưởng tượng của trẻ 1 tuổi là rất phong phú, và sự sáng tạo của chúng chiếm 96% so với người lớn. Tuy nhiên, khi trẻ đến 7 tuổi, sự tưởng tượng của chúng giảm chỉ còn 4% so với ban đầu.
Lý do cho hiện tượng này là trong quá trình trưởng thành, trẻ thường phải đối mặt với nhiều lần tổn thương, nhận sự quát tháo và bạo lực từ cha mẹ, điều này khiến chúng trở nên nhút nhát, tách biệt khỏi thế giới xung quanh, và có thể gây tổn thương tâm lý.
Với trẻ 6 tuổi, cha mẹ nên áp dụng phương pháp giáo dục nhẹ nhàng hơn. Hãy giải thích cho chúng lý do và tìm cách để trẻ hiểu, đồng thời hãy kiên nhẫn hơn trong việc giáo dục con.
Khi gặp khó khăn hoặc trẻ mắc lỗi, hãy thương lượng, trao đổi và tìm cách giải quyết. Trong trạng thái tức giận, tốt nhất là cha mẹ không nên giảng dạy cho trẻ. Bởi trong lúc này, chúng ta thường mất khả năng suy nghĩ lý trí. Hãy chờ đến khi bình tĩnh rồi giải thích cho trẻ hiểu lỗi ở đâu, khi đó chúng sẽ tiếp thu thông tin một cách tốt hơn.
Trẻ ở độ tuổi dậy thì, đang lớn
Những đứa trẻ ở độ tuổi này thường có sự nổi loạn mạnh mẽ bởi chúng đang trong quá trình khẳng định bản thân, thích thể hiện cái tôi. Chúng đã không còn là trẻ con nhưng cũng chưa hoàn toàn trưởng thành. Tâm lý của những đứa trẻ tuổi này khá bất ổn, có những em nghĩ rằng mình đã trưởng thành nhưng hành động vẫn chỉ là của một đứa trẻ, và dễ dàng phản kháng khi có những sự việc không vừa ý.
Khi bị đánh, mắng, con không im lặng như khi còn bé mà sẽ phản đối và thường xuyên cãi lời cha mẹ. Trong giai đoạn này, cha mẹ cần chuẩn bị tâm lý và cố gắng kiềm chế cảm xúc khi đối mặt với trẻ. Đừng quá nghiêm khắc và hãy nhìn con như là một người trưởng thành thực sự. Xâm phạm vào đời tư của trẻ là một trong những điều nên tránh, vì nó có thể khiến con phản ứng mạnh và không còn nghe lời của cha mẹ.
Hãy học cách làm bạn với con trong giai đoạn này, tôn trọng và hiểu con bởi chỉ khi đó mới là lúc cha mẹ có thể trao đổi và tìm hiểu trẻ. Cha mẹ cần nhớ rằng việc dạy dỗ một đứa trẻ không phải là việc xảy ra trong một ngày hay hai ngày. Đó là một quá trình dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Với mỗi độ tuổi, hãy tìm hiểu để sử dụng những phương pháp giáo dục phù hợp, chỉ khi đó chúng ta mới có thể giúp con trở thành người trưởng thành.