Ở một đất nước xa lạ, trẻ phải học cách sống tự lập, phong cách giao tiếp với người nước ngoài, hòa nhập cách sống nền văn hóa khác. Điều này sẽ khiến con trở nên khó hòa nhập vì không được trải nghiệm các khóa học kỹ năng sống cho trẻ từ trước khi chuẩn bị hành trang ra nước ngoài.
Sính ngoại luôn là sở thích của các bậc phụ huynh dành cho con cái của mình từ bao đời nay. Nhiều gia đình có xu hướng cho con đi du học nước ngoài với mong muốn sẽ thay đổi được tương lai của con trở nên tốt đẹp hơn. Có lẽ cũng vì vậy mà nhiều gia đình áp đặt những tư tưởng và nuôi dạy ước mơ du học cho con từ bé, khiến con trở nên áp lực chỉ biết chạy theo điểm số và thiếu đi những kỹ năng sống trẻ em cơ bản để có thể đương đầu với những khó khăn, thử thách, những vấp váp trong việc sống tự lập một mình ở nước ngoài, xa lạ, xa gia đình bố mẹ những người thân quen.
Vậy câu hỏi đặt ra là trẻ cần những kỹ năng gì khi ở nước ngoài một mình? Làm thế nào để con không bị “shock văn hóa”? Trong hoàn cảnh thiếu thốn kỹ năng sống trẻ em, liệu con sẽ tự mình sinh tồn tại vùng đất mới với những thói quen và nét văn hóa mới ra sao? Cha mẹ có lẽ nên đặt mình vào hoàn cảnh của con để hiểu được những khó khăn mà con sẽ phải đương đầu và giúp con làm quen với những điều mới mẻ mà có thể con sẽ gặp phải khi đặt chân tới nước bạn.
Ngay từ khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ nên giúp trẻ trang bị cho bản thân nhóm kỹ năng sống trẻ em thế kỷ 21 cần thiết để có thể tự tin, tự lập khi sống ở nước ngoài một mình:
Kỹ năng giao tiếp: Một trong những kỹ năng sống trẻ em không thể thiếu khi trẻ phải tự mình tự lập, cần giao tiếp với bạn bè, cần mọi người giúp đỡ, cần tương tác với bạn bè giáo viên, những người xung quanh. Tự tin khi lên nói ý kiến của mình hay thuyết trình trước một đám đông ở hội trường, đây là một kỹ năng không thể thiếu nếu trẻ muốn thành công, thành đạt trong cuộc sống sau này.
Kỹ năng làm việc nhóm : Một trong những kỹ năng sống trẻ em cơ bản nhất chính là kỹ năng làm việc nhóm. Khi trẻ học, làm việc ở nước ngoài, trẻ cần phải biết tương tác với các bạn trong nhóm, giúp đỡ nhau làm việc, khi được phân công công việc hoặc khi trực tiếp lãnh đạo một nhóm thì phải biết phân công việc cho các bạn, biết chịu trách nhiệm với công việc của nhóm.
Kỹ năng sáng tạo và giải quyết vấn đề : Trẻ em Việt Nam thương bị đánh giá thiếu sáng tạo trong cuộc sống vì cuộc sống được bao bọc từ cha mẹ nhiều, không được dạy cách tư duy sáng tạo từ nhỏ, chính vì vậy kỹ năng sống trẻ em này cực kỳ quan trọng đối với trẻ muốn thành công trong học tập và làm việc ở nước ngoài hơn nữa còn cần vượt lên trên trẻ em bản địa và những nước khác.
Kỹ năng tự tin: Trẻ em Việt Nam thường có xu hướng khá nhút nhát, thiếu tự tin, ngại thể hiện mình nên đôi khi sẽ bị thiệt thòi. Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ nên cho trẻ tiếp xúc với những khóa học kỹ năng sống trẻ em hoặc sử dụng các phương pháp rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ngay từ bé. Trẻ muốn thành công trong tương lai thì quan trọng hơn hết phải là tự tin vào chính mình, tự tin thể hiện mình…
Kỹ năng phản biện: Kỹ năng tư duy phản biện là nhân tố quan trọng của tất cả mọi lĩnh vực, ngành nghề. Đặc biệt khi trẻ đi du học ở nước ngoài, tiếp xúc với môi trường học tập mới đề cao tính tự do và tự chủ thì kỹ năng tư duy phản biện lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tư duy phản biện tạo điều kiện cho chúng ta phân tích, đánh giá, giải thích, và xây dựng lại những suy nghĩ của mình, bằng cách đó làm giảm rủi ro vận dụng, hay hành động, hay suy nghĩ với một niềm tin sai lầm.
Thay vì chỉ bắt con chạy theo điểm số để đủ điều kiện dành những suất học bổng ở nước ngoài thì bố mẹ hãy chú trọng rèn luyện nhóm kỹ năng sống trẻ em thế kỷ 21 để trẻ chuẩn bị hành trang vững chắc sẵn sàng hòa nhập với môi trường sống tự lập.
(Theo cô Phạm Giang – Giáo viên bộ môn FasTracKids STEM tại Hệ thống giáo dục kỹ năng sống Cara)