Trong thế giới hiện đại, trẻ em đang phải đối mặt với nhiều tiện ích và sự tiến bộ, nhưng cũng có những mối đe dọa và nguy hiểm tiềm ẩn. Do đó, trẻ em cần được trang bị các kỹ năng tự vệ để bảo vệ và quản lý bản thân.
Tại sao nên dạy con kỹ năng tự bảo vệ bản thân từ sớm?
Từ khi trẻ được sinh ra, bố mẹ đã cố gắng tạo ra một môi trường an toàn cho con. Trong quá trình phát triển, trẻ học cách điều khiển và làm chủ các hoạt động của mình, từ việc chạy nhảy cho đến các hoạt động khác. Bố mẹ cung cấp hướng dẫn về những việc an toàn và không an toàn, giúp trẻ hiểu và phân biệt được.
Mỗi vật thể, mỗi sự việc trở thành một cơ hội học tập và khám phá đối với trẻ. Tuy nhiên, nó cũng mang theo những nguy hiểm tiềm ẩn. Việc trang bị cho trẻ những kỹ năng tự vệ giúp trẻ có khả năng tự bảo vệ và tự tin hơn khi tiếp cận và khám phá cuộc sống đa dạng này. Điều này giúp trẻ biết cách đánh giá và xử lý tình huống nguy hiểm, đồng thời giúp bố mẹ yên tâm hơn khi con ở xa để có những tìm tòi, khám phá riêng mình.
Kỹ năng bảo vệ bản thân là gì?
Kỹ năng bảo vệ bản thân là những hiểu biết của một người về những sự việc xung quanh mình cũng như cách để hành động đúng, an toàn đối với sự vật đó. Trẻ có kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ biết cách làm thế nào để tránh xa những mối nguy hiểm hoặc khám phá thế giới trong phạm vi an toàn.
Giai đoạn từ 4 đến 12 tuổi có thể coi là giai đoạn mà trẻ dễ gặp phải nhiều mối nguy hiểm nhất. Bởi ở giai đoạn này, trẻ thích khám phá nhưng lại chưa có những kỹ năng cơ bản để tìm hiểu thế giới.
Một số kỹ năng bảo vệ bản thân cha mẹ nên dạy con từ sớm
Kỹ năng an toàn khi tự chơi
Hãy dạy cho trẻ những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo an toàn khi tự chơi. Điều này bao gồm việc chỉ ra những nơi an toàn để chơi, không chạy qua đường, không leo lên các vật cao, và không tiếp xúc với các đồ vật nguy hiểm như dao, điện, hoá chất, và thuốc lá.
Kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể
Hãy dạy cho trẻ về sự nhạy bén với việc xác định và phản ứng đúng đắn khi gặp những nguy hiểm tiềm ẩn. Cha mẹ nên dạy trẻ cách nhận biết và phản ứng khi có người lạ xấu cố gắng tiếp cận hoặc làm hại trẻ. Hãy khuyến khích trẻ tìm sự giúp đỡ từ người lớn đáng tin cậy, như cha mẹ, giáo viên hoặc nhân viên an ninh.
Kỹ năng ứng xử khi bị lạc
Dạy trẻ cách ứng xử khi bị lạc trong một môi trường công cộng. Hãy hướng dẫn trẻ nhận biết nhân viên an ninh, những người có thể giúp đỡ và cung cấp thông tin cần thiết. Hãy dạy trẻ cách giữ bình tĩnh, không quá lo lắng và tìm cách liên lạc với người thân gần nhất.
Kỹ năng an toàn khi tham gia giao thông
Khi trẻ trưởng thành đủ để tham gia giao thông, hãy dạy cho trẻ những nguyên tắc cơ bản về an toàn giao thông. Hướng dẫn trẻ cách băng qua đường an toàn, nhận biết các biển báo và tín hiệu giao thông, và luôn để ý đến môi trường xung quanh khi tham gia giao thông.
Quan trọng nhất, hãy tạo một môi trường mở và tin tưởng để trẻ có thể chia sẻ mọi lo lắng và trở ngại với cha mẹ. Điều này giúp trẻ cảm thấy an toàn và có thể nhờ sự giúp đỡ từ cha mẹ trong mọi tình huống khó khăn.
Một số nguyên tắc khi dạy con kỹ năng bảo vệ bản thân
Dạy con là một quá trình vô cùng gian nan và vất vả. Để tránh tạo nên sự khó chịu và làm cho quá trình học tập trở nên dễ dàng hơn, có một số những nguyên tắc bắt buộc mà bạn phải nắm như:
Thường xuyên nói chuyện, trao đổi với trẻ, tạo niềm tin trong trẻ
Tạo một môi trường giao tiếp mở và tin tưởng để trẻ có thể chia sẻ và đặt câu hỏi với cha mẹ. Thường xuyên nói chuyện với trẻ giúp xây dựng niềm tin và hiểu rõ về các vấn đề xung quanh. Bố mẹ có thể chọn các hoạt động như đi dạo, làm việc nhà cùng nhau để tạo cơ hội trò chuyện với con.
Khi trẻ sai, nên giải thích cho trẻ, không nên quát mắng trẻ
Thay vì quát mắng trẻ, cha mẹ nên giải thích cho trẻ hiểu nguyên nhân dẫn đến lỗi lầm và cách khắc phục. Hãy đặt mình vào tình huống của trẻ để có thể tìm ra cách xử lý phù hợp. Tránh sử dụng sự trừng phạt là phương pháp cuối cùng.
Tập thói quen cho trẻ hiểu về nguyên nhân – kết quả
Trẻ ở giai đoạn này bắt đầu nhận thức về nguyên nhân và kết quả. Cha mẹ có thể rèn luyện trẻ qua các hoạt động để trẻ hiểu rõ hơn về sự liên quan giữa hành động và kết quả của nó. Điều này giúp trẻ hành động đúng trong các tình huống cuộc sống.
Sử dụng đóng kịch để giúp trẻ hiểu được những tình huống và cách giải quyết tình huống
Qua việc đóng kịch, trẻ có thể trực quan hóa và trải nghiệm các tình huống khác nhau. Điều này giúp trẻ hiểu rõ hơn về những tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống và cách giải quyết thông minh.
Đưa ra những quy tắc an toàn và không an toàn, được phép và không được phép.
Thể hiện cho trẻ những quy tắc cơ bản về an toàn và hành vi đúng đắn. Cha mẹ cần làm gương cho trẻ bằng cách tuân thủ các quy tắc này. Đồng thời, thiết lập các phần thưởng và hình phạt rõ ràng để trẻ hiểu và tuân thủ quy tắc. Khi cần thiết, hãy điều chỉnh và bổ sung quy tắc cùng với lời giải thích rõ ràng đối với con.
Kỹ năng bảo vệ bản thân là một trong những kỹ năng xuất hiện sớm, được hoàn thiện trong một quá trình lâu dài và theo chúng ta trong suốt cuộc đời. Do vậy, việc rèn luyện cho con kỹ năng này sẽ là hành trang quan trọng giúp con tự tin và mạnh mẽ hơn trong cuộc sống hiện đại.